Onrust
Het Nederlandse Duivelseiland
Dick Schaap
Bruna, Utrecht(2002)
Onrust: een negen hectare groot koraaleiland in de baai van het huidige Jakarta. Alleen verweerde grafstenen en een zeventiende-eeuws kanon herinneren nog aan de sleutelrol die het eiland in de illustere geschiedenis van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) heeft gespeeld. Maar het eiland had nog een functie: gevangeniseiland voor deserteurs en criminelen. Aan deze rol dankt het zijn bijnaam: het Nederlandse Duivelseiland.
Het eiland kende vele roemruchte episoden, zoals de berechting van de muiters van de kruiser De Zeven Provinciën en de veroordeling door een Nederlandse krijgsraad van de groep Molukkers die Bandung bezetten. In de meidagen van 1940 werden vele onschuldige Indische Duitsers op Onrust geïnterneerd en na de oorlog wachtten Japanse oorlogsmisdadigers er op hun transport.
Onrust, het Nederlandse Duivelseiland is een kroniek van een stuk Nederlands grondgebied dat tot ver in de twintigste eeuw een slechte naam had en dienst deed als interneringskamp, quarantainestation en ballingsoord.